درمان کوکسیدیوز به عنوان یکی از مهمترین بیماری های طیور یکی از مواردیست که میتواند از زیان ها و خسارات جدی پرورش دهنگان جلوگیری به عمل آورد. از این رو در این مطلب به معرفی این بیماری و راهکار های مقابله با آن پرداخته ایم.
درمان کوکسیدیوز به روش ساده
کوکسیدیوز یک بیماری انگلی به شدت مسری مربوط به مجاری روده ای طیور می باشد.
کوکسیدیوز از بیماری های مسری روده می باشد این بیماری از سویه انگلی به اسم ایمریا تولید میشود و جز شایع ترین بیماری های طیور به خصوص در مرغداری ها می باشد.
قبل از بیان درمان این بیماری بهتر است با خود بیماری و این انگل آشنا شویم با ما همراه باشید.
بیماری کوکسیدیوز در مرغ
همانطور که قبل تر اشاره کردیم این بیماری توسط گونه انگلی ایمریا به وجود می آید. این انگل به بافت روده پرنده حمله کرده و باعث از بین رفتن بافت روده میگردد. در نتیجه این حمله قدرت جذب آب در روده کاهش می یابد و همچنین باعث خونریزی و از دست رفتن رنگدانه های پوستی میگردد. طبیعتا در صورت ابتلا به بیماری سیستم ایمنی بدن پرنده کاهش پیدا خواهد کرد و نسبت به سایر بیماری ها نیز حساسیت بالاتری خواهند داشت.
بیماری کوکسیدیوز در پرنده های جوان بسیار شایع تر است زیرا با افزایش سن گله پرنده نسبت به انگل مقاوم شده و در صورت ابتلا به بیماری، بیماری خفیف خواهد بود. همانطور که میدانید با تخریب بافت روده سرعت رشد و ضریب تبدیل خوراک خواهد شد و این امر زیان های جبران ناپذیری برای مرغدار به همراه خواهد داشت.
سبب شناسی
انگل ایمریا از طریق مدفوعی-دهانی از پرنده ای به پرنده دیگر منتقل میشود. خوردن آب و خوراک و یا بستر توسط پرنده باعث انتقال این بیماری خواهد شد. اگر بخواهیم چرخه زندگی این انگل را به طور خلاصه توضیح بدیم باید بگیم که این انگل به دو فاز زندگی تکثیر غیر جنسی و جنسی تقسیم میشود.
اووسیت های تشکیل شده در روده مرغ از طریق مدفوع وارد محیط میشوند و به راحتی از طریق گرد و خاک، چکمه بازدید کنندگان، کفش، لباس و… به سالن های دیگر نیز منتقل میشوند.
تا کنون ۹ سویه مختلف از این انگل شناسایی شده که سویه‌های ایمریا آسرولینا، ایمریا ماکزیما، ایمریا تنلا، ایمریا نکاتریکس، ایمریا برونتی در ایران شایع تر بوده و سویه های دیگر نظیر ایمریا میتیس، ایمریا میواتی، ایمریا پاراکوکس و ایمریا‌هاگانی فراوانی کمتری دارند.
شما در ویدئوی زیر که توسط شرکت کارنوتک تدوین شده میتوانید چرخه زندگی این انگل را در مرغداری ها مشاهده کنید.
اهمیت اقتصادی مبارزه با بیماری کوکسیدیوز
این بیماری در سرتاسر جهان وجود دارد و در شرایطی که تدابیر پیشگیرانه از این بیماری انجام نشود باعث یکی از دلایل اصلی تلفات گله، رشد نامطلوب و کاهش صریب تبدیل در مرغداری ها شناخته می شود. در صورتی که از وقوع این بیماری پیشگیری نشود شما باید علاوه بر درنظر گرفتن تلفات در سالن های خود هزینه های افزودنی های خوراک، درمان و تجویز دارو را نیز متحمل شوید.
نشانه های درگیری گله با کوکسیدیوز
- اسهال
- کم اشتهایی
- کم خونی
- بیحالی
- خواب آلودگی
- گاهی نیز خون در مدفوع دیده میشود.
- خونریزی در روده مخصوصا ًدر ناحیه رکتوم پرنده در زمان مقابله با بیماری کوکسیدیوز مشاهده میشود.
چه چیز هایی باعث افزایش پیشرفت این بیماری میشوند؟
- افزایش رطوبت بستر به دنبال درز باران و یا نشتی خطوط آبخوری
- درگیری گله با بیماری های دیگر
- افزودن مقادیر پایین‌تر از سطح مطلوب ترکیبات آنتی‌کوکسیدیال و یا اختلاط ناکافی این ترکیبات در خوراک
- استرس های محیطی نظیر استرس های گرمایی یا تراکم بالای گله
- تهویه ناکافی سالن ها
درمان بیماری کوکسیدیوز در مرغ
بهترین راه استفاده از کوکسیدیو استات در جیره جوجه ها ست که باید از هفته سوم در جیره استفاده گردد . لازم به ذکر است در طول دوره پرورش بهتر است از چند نوع کوکسیدیواستات استفاده شود. از آمپرولیوم٬سوفاکینوکسالین در درمان کوکوکسیدیوزاستفاده میشود. افزودن ویتامینهای AوKدر دان نیز در کاهش مرگ و میر موثر است . برخی از علائم ابتلا به این بیماری عبارتند از: مدفوع خونی و یا قرمز مانند و نیز بی حالی و سستی پرنده.
پیشگیری
در مرحله اول پیشگیری از بیماری ایجاد یک محیط مطلوب برای پرنده می باشد.
- ساخت سالن های اصولی با تهویه مناسب
- توجه به ظرفیت سالن ها و عدم جوجه ریزی بیش از ظرفیت
- استفاده از سیستم های آبخوری پیشرفته که تا حد امکان نشتی پایین تری داشته باشد. ( مقایسه انواع سیستم های آبخوری سیستم آبخوری نیپل بهترین گزینه می باشد)
- تنظیم ارتفاع صحیح خطوط آبخوری تا از نشتی آب جلوگیری شود.
- عایق بندی سالن ها به نحوی باشد که باران و برف های فصلی راهی به داخل سالن نداشته باشند.
- فراهم سازی فضای کافی برای مصرف خوراک
- افزودن آنتی‌کوکسیدیال‌ها به جیره در سطوح توصیه شده از بروز عفونت بالینی ممانعت خواهد کرد
تمامی این موارد کمک میکند تا علاوه بر جلوگیری از بروز بیماری رشد و یکنواختی گله شما به طور قابل مشاهده ای پیشرفت کند.
به جای استفاده از غذای حاوی دارو، به غذای جوجه ها سرکه ی آب سیب، پودر پروبیوتیک و سیر اضافه نمایید تا سیستم ایمنی شان قوی شده و به اندازه کافی جهت مبارزه با هر نوع کوکسیدیا در محیط پیرامون شان مقاوم باشند. مقداری روغن پونه ی کوهی و دارچین نیز به غذای جوجه ها اضافه کنید چرا که هر دوی این گیاهان آنتی بیوتیک های طبیعی می باشند. در پرنده های بزرگتر غذای تخمیر شده ی مرغ نیز می تواند در پپیشگیری از بروزکوکسیدیوز مؤثر واقع گردد.
درمان کوکسیدیوز به روش ساده
اگر جوجه ای علائمی از کوکسیدیوز از خود نشان دهد لازم است آن را از سایر جوجه ها جدا نموده و مخلوطی از شیر و غذای جوجه به نسبت مساوی را با مقداری ماست ساده ترکیب نموده و به او بخورانید. این کار باعث خواهد شد که اسهال در ضمن جریان در روده ها، مجاری آن را از انگل های بیماریزا شستشو دهد. در گام بعدی مقداری پودر پروبیوتیک به غذای جوجه اضافه نمایید
اگر این مطلب مفید بود، حتما آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
