بیماری کلی باسیلوز Avian Colibacillosis
بیماری کلی باسیلوز طیور یکی از بیماری های عفونی پرندگان است که باکتری اشرشیا کلی عامل بیماری زای اولیه یا ثانوی آن است. بیماری های ناشی از این عامل شامل : بیماری هجرز ، کلی گرانولوما، تورم صفاق، تورم مجرای تخم ، التهاب غشای مفاصل ، ورم ناف وتورم کیسه های هوایی می باشند.
کلی باسیلوز در تمام انواع و سنین مختلف طیور وهمچنین در سایر پرندگان و بسیاری از پستانداران بروز می کند. واگیری های گزارش شده در طیور غالباً در ماکیان ، بوقلمون و اردک بروز کرده است. عفونت در پرندگان جوان رایج تر از بالغ ها است. این بیماری در سرتاسر دنیا شایع می باشد.
بیماری کلی باسیلوز از طریق آب و غذای آلوده به مدفوع و ترشحات پرندگان بیمار منتقل می شود و رعایت اصول بهداشتی و ایمنی زیستی می تواند از انتشار بیماری جلوگیری نماید.
نشانه های بیماری کلی باسیلوز
سندرم های مختلفی که باکتری اشرشیا کلی از آن ها جدا شده است عبارتند از :
-
تورم کیسه های هوایی
در این حالت نشانه های تنفسی با شدت های مختلف بروز می کند. گاهی این سندرم ناشی از بستری است که گرد وغبار دارد . این حالت ممکن است پس از واکسیناسیون یا عفونت با مایکو پلاسما ، ویروس برونشیت عفونی ، نیوکاسل یا لارنگوتراکئیت بروز نماید. در این کیسه های هوایی ضخیم شده و در موارد شدید ، اکسودای پنیری در کیسه های هوایی حضور دارد. اغلب همراه با آن پردیکاردیت چسبنده و پری هپاتیت فیبرینی وجود دارد. تورم کیسه های هوایی در جوجه های گوشتی عمدتاً در سنین ۳ تا ۷ هفتگی رخ داده ، احتمال وقوع آن در ۵ تا ۶ هفتگی به اوج خود می رسد.
-
ورم ناف
میکروب های مختلفی همچون آئروباکتر ، پروتئوس ، سالمونلا ، باسیلوس ، استافیلوکوکوس، استرپتوکوکوس های روده ای و کلستریدیاها به فراوانی از کیسه زرده جنین وناف جوجه ها جدا شده اند که اکثراً عفونت های توأم بوده اند.
اشرشیا کلی اغلب به طور خالص از جوجه های تازه متولد شده ای جدا می شود که میزان مرگ ومیر متفاوت همراه با کزکردگی و سپتی سمی را نشان می دهند. ناف متورم و عفونی می باشد و پرنده ، مرطوب به نظر می رسد . در هنگام کالبد گشایی مواد غیر طبیعی در کیسه زرده وجود دارد، وتورم صفاق نیز دیده می شود.
-
سپتی سمی کلی فرم اردک ها
اشرشیا کلی ، سالمونلا و پاستورلا آناتی پستیفر موجب نشانه های تنفسی ، تورم کیسه های هوایی ، پریکاردیت ، پری هپاتیت وتورم صفاق می شوند. در مورد عفونت با پاستورلا آناتی پستیفر، دستگاه تنفس مبتلا بوده، یک لایه نازک خشک و شفاف بر روی امعا و احشا خضور دارد. در سپتی سمی کلی فرمی معمولاً یک اکسودای مرطوب دانه دانه یا منعقد شده با ضخامت های متفاوت بر روی غشاهای بطنی و صدری و سطوح کیسه های هوایی وجود دارد. طحال وکبد متورم وتیره هستند وکبد رنگ صفرا به خود گرفته است.
-
سپتی سمی حاد
بیماری سپتی سمی ایجاد شده توسط اشرشیا کلی مشابه تیفوئید و وبای ماکیان می باشد. در شکل حاد بیماری مرگ ومیر به صورت ناگهانی می باشد ومیزان ابتلا ومرگ ومیر متفاوت است و پرندگان تلف شده دارای شرایط خوب بدنی و سینه چاق عضلانی و چینه دان پر از غذا می باشند.
-
عفونت های روده ای
در این شکل از بیماری اسهال وجود دارد ودر کالبد گشایی تورم روده، اغلب با افزایش ترشحات مخاطی همراه است.
-
عفونت مجرای تخم
ممکن است این جراحات پس از ورود باکتری کلی فرم از طریق واژن مرغ تخمگذار به وجود آید. موقعی که کیسه های هوایی بزرگ تر در قسمت چپ شکم به اشرشیا کلی آلوده می شود. ، احتمال بروز سالپنژیت مزمن بیشتر می شود.پرندگان مبتلا معمولاً ظرف شش ماه پس از عفونت تلف می شوند وهیچ گاه تخم نمی گذارند.
-
بیماری هجرز (کلی گرانولوما)
این نوع بیماری که در بوقلمون و ماکیان به وجود می آید ، غیر معمول است ونشانه های متفاوتی دارد. ندول هایی در طول روده ها ، مزانتر و کبد ایجاد می شود. ولی طحال را در برنمی گیرد. این ضایعات شبیه ضایعات سل می بشاد.
-
تورم مفاصل و غشای مفصلی
پرندگان مبتلا ، فلج یا زمین گیر می شوند. یک یا بیش از یک غلاف وتر یا مفصل متورم می شود. بسیاری از پرندگان ظرف یک هفته بهبود می یابند و بقیه دچار شکل مزمن بیماری می شوند.
-
پان افتالمی
در این حالت معمولاً اتاقک قدامی چشم چرک می کند و موجب کور شدن چشم می شود.
۱۰. پریکاردیت
اغلب سویه های اشرشیا کلی پس از یک سپتی سمی موجب پریکاردیت می شوند. معمولاً در این وضعیت یک میوکاردیت و تغییر در حفره پریکارد بروز می کند و اپیکارد ادماتوز می شود.
تشخیص بیماری کلی باسیلوز:
تشخیص اولیه بیماری کلی باسیلوز بر اساس جداسازی و تعیین بیماری زای بودن کلی فرم صورت می گیرد.
کنترل وپیشگیری
برای کنترل وپیشگیری بیماری کلی باسیلوز باید اصول اولیه بهداشتی رعایت شود و تا حد امکان همه بیماری ها ، انگل ها و سایر استرس ها وارده بر گله را بر طرف نمود و از آلوده شدن آب وغذای پرنده به مدفوع جلوگیری نمود و در صورت لزوم برای پیشگیری مقدار کمی آنتی بیوتیک به غذا اضافه کرد.
درمان
داروهای متعددی برای درمان بیماری کلی باسیلوز به کار رفته است که شامل فورازلیدون، تتراسایکلین، نئومایسین وداروهای سلفامیدی وغیره می باشد.
اگر این مطلب برایتان مفید بود، لطفا با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
منبع: ncbi
