عفونت کیسه زرده جوجه از کشنده ترین بیماری های روز های اولیه جوجه ریزی می باشد.
کشنده ترین بیماری جوجه های زیر یک هفته عفونت کیسه زرده
مقدمه:
۲۰% از وزن جوجه های تازه به دنیا آمده را کیسه زرده تشکیل می دهد.
این کیسه در روز های آخر جنینی به حفره شکمی انتقال می یابد.
بخش اعظم تشکیل دهنده کیسه زرده جوجه، چربی و پروتئین ها میباشد که انرژی و پروتئین روز های اول جوجه را تا حدودی تامین میکنند.
علاوه بر این کیسه زرده نقش مهمی در ساخت غشاء سلولی، تشکیل اسکلت جوجه و ایجاد ایمنی پاسیو دارد.
با وجود تمامی این مهم ها عفونت کیسه زرده جوجه باعث بیشترین تلفات در روز های اول پرورش می باشد.
تلفات بیماری عفونت کیسه زرده جوجه به طور معمول از روز سوم شروع شده و پیک این بیماری روز هفتم زندگی است.
ما در این مقاله به بخش های زیر میپردازیم:
- روش های انتقال عفونت کیسه زرده جوجه
- عوامل ایجاد کننده
- رابطه تغذیه روز های اولیه و کیسه زرده
- عوامل مولد و طرز انتقال
- بیماری زایی
- تشخیص
- روش های درمان بیماری
با ما همراه باشید، تجهیزات مرغداری کارنوتک.
عفونت کیسه زرده و راه‌های انتقال آن:
همان‌طور که پیش تر اشاره کردیم یکی از رایج ترین علت مرگ و میر در روز های اول زندگی عفونت کیسه زرده جوجه می باشد.
اجرام بیماری زا و غیربیماری زای زیادی در به وجود آوردن عفونت کیسه‌زرده دخالت دارند.
این اجرام می توانند ازطریق تخمدان به صورت انتقال عمودی یا از طریق آلودگــی مجرای تخم یااویدوکت باعث عفونت کیسه زرده شود.
یک روش دیگر آلودگی از طریق پوسته صورت می گیرد که این راه بیشترین حالت وقوع عفونت کیسه زرده است.
راه‌های انتقال آلودگی درعفونت کیسه زرده:
- انتقال عمودی از طریق تخمدان،
- انتقال از طریق عفونت اویدوکت
- و انتقال از طریق آلودگــی پوسته
عوامل ایجادکننده عفونت کیسه زرده
میکروارگانیسم های مختلفی باعث‌آلودگی و عفونت کیسه زرده می شوند.
باکتری E.coli سردسته اجرام میکروبی در عفونت زرده است.
علاوه برباکتری E.coliباکتری‌های دیگری مثل‌پروتئوس و باسیلوس و… می‌توانندباعث عفونت زرده شوند.
در مواردی که عفونت توسط باکتریE.coli ایجاد شده باشد کیسه‌زرده به صورت زرد قهوه‌ای با قوام تغییر شکل پیدا می‌کند.
درصد تلفات ناشی از عفونت کیسه‌زرده بستگــی به مقدار تخم مرغ‌های‌آلوده و تعداد جرم‌بیماری‌زا دارد.
در عفونت کیسه زرده، کیسه زرده بد بو و بد رنگ بوده و در سطح آن رگ های خونی دیده می شود.
این مسئله عمدتاً ناشی از موارد زیر می باشد:
- نقص در رعایت بهداشت و ضد عفونی تخم مرغ های قابل جوجه کشی
- وجود تخم مرغهای خیس یا شسته شده
- بالا بودن سطح آلودگی در جوجه کشی
- عدم وجود بهداشت و ضد عفونی مرغداری
با اجرای برنامه های مدیریتی از جمله تامین شرایط مناسب بهداشتی و پرورشی مانند تامین دمای مناسب، رطوبت و توجه به تغذیه جوجه ها میتوان از ایجاد عفونت کیسه زرده در جوجه ها جلوگیری کرد.
رابطه کیسه زرده و تغذیه اولیه
کیسه زرده در روز های اول به فرایند حفظ بقا در روزهای اولیه زندگی تا زمان آغاز استفاده جوجه از مواد خوراکی، کمک می کند.
به جز مبحث چربی و انرژی کیسه زرده حاوی آنتی بادی های مادری هست که به مصونیت جوجه در برابر بیماری های عفونی کمک می کند.
جوجه ها به طور معمول در بازه زمانی انتقال از کارخانه جوجه کشی به مرغداری به علت استفاده از کیسه زرده و استرس های انتقال، مقداری کاهش وزن پیدا می کنند.
رشد، در واقع بعد از ۲۴ ساعت اولیه پس از جوجه ریزی شروع می شود.
آزمایشات زیادی در رابطه با راه های جذب کیسه زرده و تاثیر عوامل مختلف بر میزان باز جذب کیسه زرده در گذشته انجام شده است.
کیسه زرده از دو راه جذب و به بهره برداری جوجه ها می رسد.
- در روش اول مقداری از کیسه زرده با اندو سیتوز بطور مستقیم از دیواره کیسه زرده به درون خون جذب می شوند.
- و روش دوم نیز باز زرده از طریق پایه (ساقه) کیسه زرده وارد روده کوچک میشوند.
تحقیقات ثابت کرده است که مصرف خوراک در ساعات اولیه به جذب سریع تر کیسه زرده کمک شایانی می کند.
با حرکت روده ها در جوجه هایی که تغذیه شده اند انتقال زرده به داخل روده سریعتر شده، عوارض ناشی از عدم جذب کیسه زرده نیز به میزان زیادی کاهش می یابد.
عوامل مولد و طرز انتقال
تلفات در عفونت كیسه زرده معمولاً در عرض سه روز بعد از تولد به حداكثر می رسد ولی گاهی تا سن ۱۰ روزگی ادامه می یابد.
میزان تلفات معمولاً بین ۱۰-۵ درصد است ولی در شكل حاد ممكن است تا ۵۰ درصد نیز برسد.
تعدادی از باكتریها مثل باسیلوس سرئوس، استافیلوكوكوس اورئوس، كلستریدیوم ولشی دارای سیستم آنزیمی لازم برای تجزیه زرد بوده و برای ازدیاد خود اجزاء موجود را مصرف می نمایند.
این باكتریها شكل حاد عفونت كیسه زرده را بوجود می آورند و به همراهی باكتریهای دیگر مثل اشیریشیاكلی، كوكسی، گونه های پروتئوس و پزودوموناس ممكن است باعث فساد بیشتر زرده گردند.
سرد بودن بستر جوجه های تازه متولد شده نیز در بروز و تشدید این بیماری تاثیر گذار است.
استفاده از مواد غذایی آلوده و ناسالم عامل دیگری در بروز عفونت کیسه زرده می باشد.
تغییرات شدید دما در شبانه روز و وارد آمدن شوک دمایی نیز در ابتلای جوجه ها به عفونت بند ناف تاثیر دارد.
بیماری زایی
علت مرگ در عفونت کیسه زرده جوجه مسمومیت خونی است.
سرعت مرگ بستگی به میزان پیشرفت عفونت و نوع باكتری مبتلا كننده دارد.
در عفونت زرده كلی باسیلی اگر جوجه بیشتر از ۴ روز زنده بماند اغلب علائم كلی سپتی سمی و پریكاردیت نیز دیده می شود.
در بعضی موارد نیز ممكن است جوجه تلف نشده و زرده عفونی در بدن باقیمانده و باعث كندی رشد گردد.
در بعضی حالات كه استافیلوكوك اورنوس ایجاد عفونت خونی می نماید جراحات مفاصل خرگوشی نیز حاصل می گردد.
در عفونتهای خفیف مرگ ممكن است تا زمانیكه جوجه تحت شرایط نامساعد مثل حرارت كم محیط و یا گرسنگی بیشتر ضعیف نشود اتفاق نیافتد.
تشخیص عارضه
از روش های تشخیص این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جوجه های بیمار بی حال و گوشه گیر هستند و تمایلی به خوردن آب و دان ندارند.
- در عفونت كیسه زرده جوجه های مبتلا ضعیف، دورهم جمع شده و با شكم بزرگ و مخرج آلوده به مدفوع دیده می شوند.
- كیسه زرده معمولاً بزرگ و عفونی و سیاهرگ های زرده منبسط می گردند.
- هم چنین مدفوع پرنده های بیمار بوی بدی از خود ساطح خواهد کرد.
- اگر به شکم پرنده های بیمار دست بزنید متوجه سفت بودن آن خواهید شد که با شکم سایر جوجه ها متفاوت است.
- ناف جوجه بزرگ بوده و زرده و سیاهرگ های متورم خواهد بود.
- زرده دارای ظاهر غیر طبیعی به رنگ زرد و لخته ای و یا برنگ متمایل به قهوه ای وآبكی براساس نوع باكتریها و مرحله عفونت می باشد.
- در عفونت های تحت حاد کیسه زرده با مایع ادماتوزی رقیق شده و دیواره های كیسه نازك و به آسانی پاره می شوند.
- گاهی علائم تورم چركی پرده قلب و كبد نیز وجود دارد.
روش درمان عارضه عفونت کیسه زرده جوجه
تاکنون درمان مشخصی برای این بیماری عنوان نشده است، اما راهکارهایی که در ادامه گفته خواهند شد تاثیر به سزایی در کاهش ابتلای جوجه ها خواهد داشت.
- قبل از خرید تخم نطفه دار به وضعیت بهداشتی گله تخمگذار توجه کنید.
- از خرید تخم های نطفه دار خیس، آلوده به خون، آلوده به فضولات و ترک خورده پرهیز کنید، چون میکروب ها قبلا از طریق پوسته وارد تخم شده و زرده را آلوده کرده است.
- هنگام انتقال جوجه ها به بستر حتما دما و رطوبت را در سطح بالایی نگه دارید، دمای ۳۲ درجه و رطوبت ۵۰ الی ۶۰ درصد باید در بستر جوجه ها فراهم شود، برای این کار می توانید از رطوبت ساز استفاده کنید.
- به منظور جلوگیری از ابتلای جوجه ها به بیماری های احتمالی حتما واکسن های لازم را تحت نظر دامپزشک تهیه و تزریق کنید.
- جهت پیشگیری از عفونت کیسه زرده بهتر است تا ۲۴ ساعت پس از تولد محلول ۱۰ درصد آب و شکر را به جوجه ها بدهید.
سخن آخر
تیم تولید محتوا کارنوتک تلاش دارد تا با ارائه از این قبیل مقالات به سولات شما پاسخ بدهد.
در صورت علاقه مندی ما را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
