بررسی درآمد مرغداری ها و میزان سود پرورش مرغ گوشتی اولین قدم برای ورود به این صنعت است. زیرا حیات هر فعالیت اقتصادی به مسائل مربوط به سود و درامد آن دارد. در مجموعه کارنوتک هر روز با سوالات متعددی در باب درآمد مرغداری گوشتی مواجهیم. از این رو بر آن شدیم که مطلبی در این خصوص برایتان فراهم آوریم.
درآمد مرغداری و سود پرورش مرغ گوشتی در سال ۱۴۰۲
روند رو به رشد جمعیت کشور ایجاب می کند که تولیدات غذایی نیز متناسب با نیاز ما افزایش یابد. امروزه اهمیت تولیدات گوشت سفید بر کسی پوشیده نیست.
مقدمه
هدف اصلی طرح توجیهی احداث مرغداری، برطرف کردن بخشی از نیاز های گوشت سفید منطقه و استان خود طی پنج دوره پرورشی می باشد.
همچنین این طرح به ایجاد اشتغال برای افراد و تقویت زمین های زارعی نیز کمک میکند.
ما در این مقاله به بررسی هزینه های احداث یک مرغداری و میزان سود دریافتی آن می پردازیم.
مرغ گوشتی دارای امتیاز های برتری نسبت به سایر پرورش ها می باشد که در ادامه توضیح می دهیم.
- نسبت ضایعات در گوشت مرغ در مقایسه با سایر دام ها کمتر است، ضایعات گوشت گوسفند حدود ۵۰ % و در مرغ حدود ۲۵ % است.
- گوشت مرغ از نظر هضم و جذب بعد از گوشت ماهی بهتر از سایر پروتئین ها است .
پرورش مرغ آسان تر از سایر دام ها است و در محیط محدود تعداد زیادی را می توان پرورش داد. - سرعت رشد مرغ نسبت به سایر دام ها بیشتر است به طوری که یک جوجه یک روزه ۴۲ گرمی بعد از ۴۰-۵۰ روز به وزن ۲۵۰۰ گرمی خواهد رسید.
- ضریب تبدیل غذایی مرغ بهتر است به طوری که در مرغ های اصلاح شده این ضریب ۲ تا ۲/۲ و در گوساله و گاو بین ۶ تا ۹ % متغیر است .
در باب پرورش طیور همواره این سوال مطرح است که آیا پرورش مرغ گوشتی بهتر است یا مرغ تخمگذار. در مطلب مقایسه مرغداری گوشتی با مرغداری تخمگذار سعی بر آن شده که به جنبه های مختلف مرغ گوشتی و مرغ تخمگذار پرداخته شود. بعنوان مثال هزینه اولیه راه اندازی سالن مرغ گوشتی کمتر از مرغ تخمگذار است اما سود و درآمد مرغ تخمگذار در مقیاس صنعتی وضعیت به مراتب بهتری نسبت به مرغ گوشتی دارد.
اولین گام، انتخاب محل مرغداری
در انتخاب محل مرغداری دقت کنید حتما در آن اطراف واحد های دیگر پرورش مرغ کم باشد. از جنبه های مختلفی باید به مکان مرغداری توجه شود. به عنوان مثال بازار پسندی محصول تولیدی شما مطلبی است که باید به آن توجه ویژه ای کنید. مثلا اگر قصد احداث مرغداری گوشتی دارید و در اطراف شما واحد های متعددی مرغ گوشتی است این مسله میتواند بر فروش تولیدات شما تاثیر نامطلوبی بگذارد. برخی از شهر ها و استان های کشور در برخی از پرورش ها حالت اشباع دارند. مقلا شهر سبزوار در خراسان رضوی تعداد بسیاری مرغداری گوشتی وجود دارد. اما تراکم مرغداری تخمگذار در این منطقه کمتر میباشد. یا مثلا استان مازندران به عنوان یکی از قطب های اصلی پرورش مرغ گوشتی در کشور مطرح است که مرغداری تخمگذار در این مناطق به نسیت مرغ گوشتی کمتر میباشد. اما به علت مصرف بالای گوشت مرغ در سه استان شمالی و همچنین نزدیکی آن به مرکز ایران از جمله تهران، بازار تولید گوشت مرغ را جذاب کرده است.
در کنار این موضوع بحث نزدیکی و دوری به سایر فارم ها و همچنین جاده اصلی و مراکز کشتار و … نیز اهمیت دارد. استانداردهایی در جهادکشاورزی وجود دارد که میتوانید با مراجعه به کارشناسان مربوطه در خصوص استانداردهای دقیق آن تحقیقات لازم را انجام دهید.
چرا باید به مکان احداث ساختمان فارم مرغداری توجه کنیم؟
برآورد سرمایه اولیه برای راه اندازی مرغداری در سال ۱۴۰۰
در این بخش تصمیم داریم تمامی هزینه های احداث یک مرغداری را برآورد نماییم.
و همچنین این موضوع که برای شروع به کار چه تجهیزات نیاز دارید.
هزینه های اولیه به شرح زیر می باشد
- خرید زمین
- دریافت مجوز ها ( پروانه تاسیس و بهره برداری)
- دریافت امکانات آب و برق و گاز
- هزینه ساخت سوله
- هزینه نصب امکانات سرمایشی و گرمایشی
برآورد هزینه های احداث مرغداری در سال ۱۴۰۲
برای پرورش ۱۰ هزار قطعه مرغ حداقل نیاز به یک هکتار زمین داریم.
هر هکتار زمین در اطراف شهرستان مشهد با مجوز های لازم، حداقل ۵۰۰ میلیون تومان هزینه دارد. البته این هزینه در شهرستان‌های مختلف و در استان های دیگر متفاوت است. این هزینه را باید خود شما متناسب با منطقه ای که قصد راه اندازی مرغداری دارید براورد کنید. اما برای درک بهتر این موضوع در مطلب حداقل زمین مورد نیاز برای ساخت مرغداری ۲۰ هزار قطعه به جنبه های مختلف زمین مناسب یک مرغداری ۲۰ هزار قطعه ای پرداخته شده است.
هزینه دوم برای پرورش و نگه داری مرغ تاسیس سالن ها می باشد. ساخت سالن های پرورشی با توجه به مواد مصرفی متغیر می باشد.
مصالح به کار گرفته شده در بیشتر موارد بلوک‌های بتنی است که نسبتا ارزان قیمت و با کیفت مناسبی هم ارائه میشود.
طبق استاندارد پرورشی مرغ گوشتی راس، ما برای پرورش هر ۱۵ سر مرغ یک متر مربع فضا نیاز داریم.
بنابراین برای یک مرغداری ۱۰ هزار قطعه‌ای به یک سوله حدودا ۴۵ در ۱۵ متری احتیاج است. علاوه بر سوله‌ها باید برای واحد صنعتی یک یا چند انبار در نظر گرفت که معمولا هزینه آن از سوله کمتر است.
ما در مقاله زیر در رابطه با ابعاد مناسب مرغداری به طور مفصل بحث کرده ایم. اگر به این موضوع علاقه دارید پیشنهاد میکنیم مقاله زیر را مطالعه کنید.
جمع بندی هزینه ها
- هزینه خرید زمین و ساخت سوله
- هزینه تاسیسات لوله کشی برای آب و گاز
- هزینه تمامی تجهیزات مورد نیاز
- هزینه خوراک مصرفی هر جوجه در طول دوره پرورش
- حقوق و دستمزد و هزینه حقوق پرداختی به کارگران.
برای درک بهتر این موارد در مطلب دیگری به بررسی هزینه های راه اندازی یک مرغداری ۲۰ هزار قطعه ای پرداخته ام. سعی شده در این مطلب تمام تجهیزات و مواردی که برای سالن ۲۰ هزاری مرغ گوشتی لازم است را در جدول های مجزا تهیه کنم. همچنین با مطالعه این مطلب میتوانید براوردی درباره ظرفیت مورد نظر خود مثل سالن ۱۰ هزاری یا ۱۵ هزاری انجام دهید.
تجهیزات مورد نیاز مرغداری ۲۰ هزار قطعه ای
درآمد مرغداری گوشتی
تا به اینجا در رابطه با هزینه های ثابت و در گردش مرغداری صحبت شد. اکنون میخوایم در رابطه با درآمد آن صحبت کنیم.
برای نحوه محاسبه دقیقتر سالن های گوشتی فرایند زیر را در نظر بگیرید:
مثلا یک مرغداری ۲۰ هزار قطعه ای در صورت داشتن ۲% تلفات در پایان دوره ۱۹۶۰۰ عدد مرغ گوشتی با میانگین وزن ۲.۵ کیلو گرم دارد. ( در برخی نواحی وزن بالاتر و در برخی مناطق در وزن های پایینتر مرغ را بارگیری میکنند). با فرضیات بالا در پایان دوره ۴۲ روزه این فارم ۴۹ تن تولید مرغ زنده خواهد داشت.
امروز که مشغول نگارش و بروزرسانی این مطلب هستم (اواسط اسفند ۱۴۰۲)، قیمت مرغ زنده در حدود ۶۰ هزارتومان میباشد. بنابراین مبلغ حاصل از فروش آن در حدود ۳ میلیارد تومان میشود.
حال وقت آن رسیده است که هزینه ها از این میزان کم شوند. اولین هزینه قیمت جوجه یک روزه میباشد که در تاریخ نگارش این مطلب قیمت ۲۵ هزار تومن است. قیمت جوجه یکروزه نوسانات بالایی دارد بنابراین نیاز است که برای محاسبه سود و زیان این کار قیمت آن را بصورت لحظه ای در محاسبات خود قرار دهید. بنابراین هزینه جوجه یکروزه برابر: ۵۰۰ میلیون تومان است.
بیشترین هزینه ی جاری یک مرغداری گوشتی هزینه های مربوط به خوراک آن میباشد. نهاده ها به طور کلی دارای نوسانات زیادی میباشند. اینکه خوراک فارم خورد را چگونه تهیه میکنید بر سود آوری فارم شما خیلی تاثیرگذار میباشد. مثلا خیلی از مرغداران ترجیح میدهند خوراک خود را از کارخانه جات خوراک دام و طیور بصورت آماده تهیه کنند. این مسله هزینه ی بیشتری برای مرغدار در بر دارد اما اگر خوراک با کبفبت باشد و تعادل انرژی و پروتئین و همچنین مکمل های گوناگون در آن به درستی رعایت شده باشد، میتواند با رشد بهتری که برای طیور شما به ارمغان می آورد اختلاف قیمت را برایتان جبران کنند.
برخی مرغداران نیز ترجیح میدهند خودشان خوراک مصرفی را تولید نمایند. این دسته از مرغداران باید توجه داشته باشند که حتما از تخصص متخصصین جیره نویسی و آشنا به مسائل تامین احتیاجات طیور استفاده کنند. چون بالانس نبودن جیره های خوراک طیور میتواند در میزان مصرف و در نهایت ضریب تبدیل فارم شما تاثیر زیادی بگذارد. بحث ضریب تبدیل طیور به نظر بنده که شاهد فعالیت های مرغداری های زیادی در کشور هستم، یکی بزرگترین مشکلات و چالش های این صنعت هست. ضریب تبدیل های بالای بسیاری از فارم ها امروزه خسارات زیادی را در ابتدا به مرغداران و بدنبال آن به منابع با ارزش کشور ما وارد میکند. اهمیت این موضوع در وضعیت کنونی مملکت و همچنین بحران های آب و خسارات آن به وضعیت محیط زیست بر کسی پوشیده نیست. از این رو لازم است تمامی مرغداران به مقوله ضریب تبدیل به شکل ویژه ای توجه نمایند و فارهای خود را با استفاده از خوراک با کیفیت، تجهیزات مناسب، مدیریت اصولی، توجه به سلامت طیور و … بهبود دهند. در مطلب ضریب تبدیل خوراک طیور به این مسله با دقت بیشتری پرداخته شده است.
برگردیم به محاسبات قبل. معمولا ۶۰ درصد از درامد مرغداری را هزینه های مربوط به خوراک در بر میگیرد. این میزان تا ۷۰ درصد در شرایطی میتواند درنظر گرفته شود. بنابر این هزینه های خوراک حدودا برابر ۱.۸ میلیار تومان در نظر میگیریم. تا اینجا مجموع هزینه های خوراک و جوجه یکروزه برابر ۲.۳ میلیارد. هزینه های باقی مانده را میتوان هزینه های مربوط به کارگری و دستمزد ها، واکسیناسیون، هزینه های سوخت (گاز یا گازوئیل، برق و …) در نظر داشت. این موارد را نیز با توجه به امکانات مد نظر خود هم میتوانید به صورت تقریبی محاسبه کنید و درامد مرغداری را پیش بینی نمائید.
در ادامه موارد زیر را جهت راهنمایی بیشتر در نظر داشته باشید.
- نوسانات قیمت روز مرغ گوشتی معولا زیاد است. توجه کنید تنها ۱۰۰۰ تومان افزایش یا کاهش قیمت میتواند درامد مرغداری را به طور شگرف تغییر دهد.
- هزینه های خوراک را مفصل بررسی کردیم. میزان ۰.۱ کاهش در ضریب تبدیل میتواند در یک فارم گوشتی سود قابل توجهی را بوجود آورد.
- قیمت روز جوجه یکروزه دارای نوسانات فراوانی است. سعی کنید در زمان مناسب و از جای معتبر جوجه با کیفیت تهیه نمایید. زیرا جوجه بی کیفیت هرکار هم کنید شما را دچار خسارت میکند.
- هزینه های مربوط به سوخت نیز مهم است. در برخی نقاط کشور مثل سیستان و بلوچستان، سهمیه ی گازوئیلی که فارم های گوشتی میگیرند درامد قابل توجه خوبی را برای مرغدار فراهم میکند. در فارم های دارای گاز شهری، به علت ارزان بودن گاز و راحتی انتقال آن به مرغداری، صرفه جویی خوبی در هزینه های مرغداری انجام میشود. همچنین استفاده از سیستم های گرمایشی با راندمان بالا میتواند ضامن حفظ سرمایه زیادی از شما شود. ( انواع سیستم گرمایشی مرغداری )
- تلفات مرغداری: همانطور که اشاره شد در محاسبات بالا میزان تلفات را ۲ درصد فرض کردیم. این میزان در بسیاری از مواقع مخصوصا در مناطق آلوده و درگیر با بیماری ها میتواند بسیار بیشتر باشد. توجه به راهکار های کاهش تلفات در مرغداری را در نظر داشته باشید ( راهکارهای کاهش تلفات در مرغداری )
کلام آخر
بطور کلی میتوان گفت مرغداری نیز مانند هرکار دیگری تحت تاثیر نوسانات شدید قیمتی در ایران میباشد. گاهی به علت واردات بی رویه، گاهی به علت کمبود بخشی از نهاده ها مانند ذرت و سویا و گاها به علت بروز بیماری های واگیری که در ایران شاهد آن هستیم، گاها مرغداران متحمل ضرر ها و زیان های بسیاری میشوند. معمولا مرغدارانی که پشتوانه مالی خوبی برای ادامه جوجه ریزی حتی در مواقعی که یک یا دو دوره متحمل زیان میشوند دارند موفق تر هستند.
از طرفی مرغدارانی که اصول استاندارد مرغداری را رعایت میکنند و همواره به فکر بهره وری بیشتر در زمینه پرورش خود هستند وضعیت خوبی دارند. در مطلب زیر مانند این مقاله به بررسی سود زیان مرغداری تخمگذار پرداخته ایم که چنانچه قصد راه اندازی فارم تخمگذار دارید مطالعه آن را به شما توصیه میکنم.
بنده نگارنده ی این مطلب، فرید واحدی کارشناس ارشد طیور از دانشگاه فردوسی و عضو هیات مدیره شرکت کارنوتک هستم که نزدیک به ۱۲ سال تجربه ی فعالیت در ساخت و راه اندازی مرغداری دارم و در این مطلب سعی کردم تا با در اختیار قرار دادن آموخته های خود، تلاشی کوچک در افزایش آگاهی شما همراه عزیز انجام دهم. در این سالها همواره تلاش کرده ام تا با انتقال تکنولوژی های نوین صنعت طیور، بهره وری سالن هایی که مشغول مشاوره آنها هستم را بهبود بخشم. از این رو اشتباهات علمی و عملی بنده را میتوانید در بخش کامنت ها با من در میان گذارید. همچنین چنانچه نیاز به مشاوره تخصصی با بنده دارید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به رزرو وقت مشاوره نمائید.
